Budowa i klasyfikacja obuwia
W życiu człowieka obuwie pełni ważne funkcje, a mianowicie: chroni nasze stopy przed wpływami czynników atmosferycznych, chroni przed urazami, ułatwia poruszanie się po różnych powierzchniach i wykonywanie pracy, jak również stanowi jeden z elementów ubioru człowieka, który może wpływać na jego samopoczucie.
Obuwie składa się z dwóch zasadniczych części (rysunek).
— wierzchów (cholewki),
— spodów.
Części składowe obuwia: 1 — podpodeszwa, 2 — podeszwa, 3 — obcas, 4 — nosek, 5 — przyszwa, 6 — podkrążki, 7 — obłożyny, 8 — pasek tylny
W cholewkach można wyróżnić następujące elementy: język, mankiety, noski, przyszwy, obłożyny, pasek tylny, zakładki. Ponadto wierzchy mogą być dodatkowo wyposażone w podszewkę lub warstwę ocieplającą, w zależności od przeznaczenia obuwia.
Elementy spodów to: podpodeszwa, do której jest przymocowana cholewka, wyściółki, podeszwa i obcasy. Kształty i liczba części składowych cholewki i spodu są różne, w zależności od rodzaju, typu i sposobu montażu obuwia.
Proces technologiczny obuwia (w zarysie) przedstawia się następująco:
• rozkrój materiałów na części składowe cholewek i spodów;
• formowanie części spodów gumowych i z tworzyw sztucznych;
• obróbka części składowych wierzchu i spodów obuwia;
• montaż cholewki;
• ćwiekowanie lub zaciąganie cholewek;
• montaż właściwy;
• wykończenie obuwia.
Montaż właściwy polega na łączeniu wierzchu ze spodami za pomocą: szycia, kołkowania, gwoździowania, śrubowania, klejenia, wulkanizowania. Należy zaznaczyć, że sposób łączenia wierzchu ze spodem jest również jednym z kryteriów podziału obuwia.
■ Klasyfikacja obuwia (z wyjątkiem gumowego):
222 — obuwie,
2221 — obuwie ze skórzaną cholewką na skórzanej podeszwie — sk/sk,
2222 — obuwie ze skórzaną cholewką na nieskórzanej podeszwie — sk/inne,
2223 — obuwie z tekstylną cholewką na skórzanej podeszwie — tekst/sk,
2224 — obuwie z tekstylną cholewką na nieskórzanej podeszwie — tekst/inne,
2225 — obuwie z cholewką z tworzywa sztucznego na skórzanej podeszwie — tw. szt./sk,
2226 — obuwie z cholewką z tworzywa sztucznego na podeszwie nieskórzanej — tw. szt./inne,
2221-1 — obuwie sk/sk wyjściowe całoroczne,
2221-2 — obuwie sk/sk wyjściowe jesienno-zimowe,
2221-3 — obuwie sk/sk wyjściowe wiosenno-letnie,
2221-4 — obuwie sk/sk robocze,
2221-5 — obuwie sk/sk ochronne,
2221-6 — obuwie sk/sk domowe,
2221-7 — obuwie sk/sk sportowe.
W przedstawionej klasyfikacji uwzględniono rodzaj, sezonowość i typ obuwia.
■ Rodzaj obuwia jest określony przez materiał, z jakiego są wyprodukowane cholewki i podeszwy, np. skóra/skóra (sk/sk), skóra/inne (sk/inne), materiały włókiennicze/skóra (tekst/sk).
■ Pojęcie sezonowości obejmuje podział obuwia w zależności od pory roku, w jakiej może być użytkowane, jak również uwzględnia przeznaczenie użytkowe, np. wyjściowe wiosenno-letnie, sportowe.
■ Typ obuwia uwzględnia cechy konstrukcyjne cholewki oraz jego szczegółowe przeznaczenie. Obuwie jest produkowane w następujących typach (wg SWW): czółenka (rys. a), półbuty z odkrytą piętą (rys. b), sandały (rys. c), półbuty (rys. d), półtrzewiki (rys. e), trzewiki (rys. f), buty, botki (rys. g), kozaki (rys. h), buty wysokie (rys. i).
Rysunek. Typy obuwia: a) czółenka, b) półbut z odkrytą piętą, c) sandały, d) półbut, e) półtrzewiki, f) trzewik, g) botek, h) but, kozak, i) but wysoki
■ W obrocie towarowym można się spotkać jeszcze z podziałem na grupy wielkościowe, w zależności od wieku użytkownika:
— obuwie niemowlęce i poniemowlęce (do 2 lat) — symbol 1,
— obuwie wczesnodziecięce (3 – 4 lata) — symbol 2,
— obuwie przedszkolne (5 — 6 lat) — symbol 3,
— obuwie szkolne (7-10 lat) — symbol 4,
— obuwie dziewczęce (11 – 15 lat) — symbol 5,
— obuwie chłopięce (11 – 15 lat) — symbol 6,
— obuwie młodzieżowo-dziewczęce (16 – 18 lat) — symbol 7,
— obuwie damskie (powyżej 18 lat) — symbol 8,
— obuwie młodzieżowo-chłopięce (powyżej 18 lat) — symbol 9. Wiele kłopotów może stwarzać odróżnienie organoleptyczne obuwia o cholewce skórzanej od skóropodobnej. Źródłem obiektywnych informacji jest wówczas symbol SWW, umieszczony na opakowaniu jednostkowym. Jeżeli w symbolu SWW na czwartym miejscu jest:
— cyfra 1,2 — oznacza cholewkę skórzaną,
— cyfra 3, 4 — oznacza cholewkę tekstylną,
— cyfra 5, 6 — oznacza cholewkę skóropodobną (z tworzyw sztucznych i syntetycznych).
Zapamiętanie czterech pierwszych cyfr symbolu SWW lub KTM, ułatwia pracę i pozwala na szybkie i rzetelne informowanie klientów.