Konstruowanie i modelowanie odzieży – metoda wykonania wzornika odzieżowego przez: sporządzenie siatki konstrukcyjnej, uwzględniającej proporcje ciała dla danej wielkości odzieży, na podstawie odcinków konstrukcyjnych (wymiarów krawieckich z dodanymi wielkościami luzów odzieżowych), wykreślenie na niej linii konturowych i linii cięć (linii modelowych) formy odzieżowej dla danego modelu odzieży, wyznaczenie linii konturowych wzornika po uwzględnieniu dodatków na szwy i podwinięcia. Wymienione trzy etapy pokazano na rysunku na przykładzie przodu i tyłu bluzki damskiej.
W opisach konstruowania i modelowania odzieży są używane następujące pojęcia podstawowe:
Dodatek na podwinięcie
powiększenie formy odzieżowej poza jej linię konturową dołu, w celu wykończenia krawędzi dolnych elementów wyrobu odzieżowego.
Dodatek na szew
powiększenie formy odzieżowej poza jej linię konturową. Wielkość dodatku na szew zależy od sposobu łączenia szwów, od grubości materiału oraz od jego odporności na strzępienie się.
Forma odzieżowa
kształt określonego elementu odzieżowego bez dodatków na szwy i podwinięcia.
Linia cięcia – linia modelowa
linia występująca na powierzchni formy odzieżowej, dzieląca ją na poszczególne elementy. Linia cięcia jest linią konturową elementu formy odzieżowej.
Linia konstrukcyjna
linia służąca do budowy siatki konstrukcyjnej, dzielona na odcinki konstrukcyjne.
Linia konturowa
linia ograniczająca od zewnątrz powierzchnię formy odzieżowej lub wzornika odzieżowego.
Luz odzieżowy
część składowa odcinka konstrukcyjnego uwzględniająca dodatek do wymiaru krawieckiego, którego wielkość zależy od funkcji odzieży (koniecznej swobody wykonywania ruchów w czasie użytkowania odzieży), od wymogów mody, od rodzaju wyrobu odzieżowego, od jego wielowarstwowości (grubości materiału wierzchniego i grubości wkładów).
Odcinek konstrukcyjny
odcinek zawarty między dwoma punktami konstrukcyjnymi na linii konstrukcyjnej, o długości równej wymiarowi krawieckiemu wraz z dodatkiem wielkości luzu odzieżowego. Odcinek konstrukcyjny może być również pochodny względem innego odcinka.
Punkt konstrukcyjny
miejsce przecięcia się linii konstrukcyjnych; odpowiada punktowi pomiarowemu (np. siódmy kręg szyjny, punkt ramienny, brodawka piersiowa itp.) lub jest punktem powstałym przy sporządzaniu siatki konstrukcyjnej.
Punkt montażowy
punkt położony na linii konturowej wzornika odzieżowego lub na krawędzi wykroju elementu wyrobu odzieżowego, zaznaczający miejsce łączenia krawędzi dwóch lub więcej wykrojów przy szyciu. Punkt montażowy jest zaznaczony za pomocą nacięcia.
Siatka konstrukcyjna
układ linii konstrukcyjnych, w których odcinki konstrukcyjne między punktami konstrukcyjnymi określają wielkość wyrobu odzieżowego. Siatkę konstrukcyjną sporządza się w celu wykreślenia konturów formy odzieżowej, a następnie wzornika danego elementu wyrobu odzieżowego.
Wzornik odzieżowy – szablon odzieżowy
powiększona o dodatki na szwy i podwinięcia forma odzieżowa. Wzornik odzieżowy służy do sporządzania układu kroju i wyznaczania kształtu wykroju elementu wyrobu na materiale odzieżowym. Na wzornik odzieżowy zaznacza się: szerokość szwów i podwinięć, punkty montażowe, linię zaznaczającą kierunek nici osnowy w tkaninie lub kolumienki w dzianinie.
Zaszewka
wycięcie w formie odzieżowej, w postaci trójkąta równoramiennego, którego ramiona wyznaczają szerokość zaszewki. Zaszewka służy do uzyskania wypukłych kształtów różnych części powierzchni wyrobu odzieżowego, np. z.piersiowa, barkowa, biodrowa