Strój Cyganki – chusta, fartuch, kolczyki.
Chusta. Jest ona nieodzownym elementem stroju Cyganki. Powinna opadać z ramion i koniecznie mieć frędzle. Najlepsza jest tzw. szalinówka. W razie jednak braku takiej może być każda inna, byle duża i wzorzysta.
Rysunek. Chusta Cyganki: a — sposób krojenia prostokąta i łączenia jego części w trójkąt, b — sposób wdziergania frędzli.
Można też uszyć chustkę z kawałka wzorzystego kretonu o wymiarach 70 x 50 cm, rozcinając go po przekątnej i zszywając w trójkąt (rysunek a). Górę chustki obrębia się, a dół, czyli boki po skosie, podszywa pliską krojoną po prostej nitce, wdzierguje frędzle z pociętych kawałków lasety lub innej dość śliskiej nici, albo też obszywa się te boki gotowymi frędzlami — z metra. Sposób wdziergiwania frędzli pokazano na rysunku b. Szew środkowy trzeba dobrze rozprasować, by był jak najmniej widoczny.
Kolczyki. Kolejnym nieodzownym elementem stroju Cyganki są „złote” kolczyki w kształcie kół. Wycina się je ze sztywnej tekturki i okleja złotym papierem lub owija tzw. złotkiem. Ładnie wygląda taki kolczyk gdy środek ma wycięty nie koncentrycznie, a bliżej góry. Od węższej strony kolczyk rozcina się, co umożliwi zaczepienie go za ucho.
Rysunek. Kolczyk w kształcie koła: a — zrobiony z tektury, b — zrobiony z drutu i owinięty złotą tasiemką, c— kolczyk nałożony na ucho.
Można też zrobić kolczyk -koło innym sposobem. Bierze się kawałki miękkiego, grubego drutu długości 15 cm i wygina, nadając im kształt obręczy. Końce zawija się na zewnątrz, by nie uwierały ucha po włożeniu ozdoby. Drut po nadaniu kształtu koła maluje się odpowiednią farbą lub owija „złotkiem” czy złotą wstążką, najlepiej ze skosu.
Fartuch. Fartuch powinien być długi, sięgający prawie dołu spódnicy, uszyty z jednobarwnej tkaniny w pastelowym kolorze. Nie ma on żadnych ozdób, może być zrobiony z tkaniny delikatnej i zwiewnej (Cyganki lubią bogate stroje), np. z muślinowej firanki. Wszywa się go w długi pasek zawiązywany z tyłu.
Rysunek. Kapciuszki cyganki: a — forma kapciuszków (podeszwa i wierzch) z zaznaczonymi dodatkami na szwy, b — gotowy kapciuszek z doszytą tasiemką.
Kapciuszki i chusteczka na głowę. Kapciuszki szyje się z tkaniny w kolorze chusteczki na głowę, najlepiej tej samej. Obrysowuje się stopę dziecka na papierze, mierzy jej długość i szerokość i wykrawa formę według wskazań podanych wcześniej. Po uszyciu kapciuszków przyszywa się do nich z tyłu długą tasiemkę złożoną w połowie, którą będzie się owijało nogę dookoła, krzyżując raz z tyłu, raz z przodu. Ładnie wyglądają kapciuszki i chusteczka z tkaniny błyszczącej, na przykład z podszewki atłasowej.
Chusteczkę wiąże się do tyłu głowy.
Korale. Mogą być one dowolnego kształtu i koloru, nawet przypominające brylantową kolię, jako że Cyganki uwielbiają błyskotki. Dlatego też oprócz korali można nałożyć na rękę jedną lub dwie bransoletki, niekoniecznie zgrane z resztą biżuterii.